سیاه دانه

نام فارسی: سیاه دانه

 نام عربی: الحَبَّة السُّوداء

 نام اردو: کلونجی

 نام انگلیسی: Black Cumin

 نام علمی: Nigella Sativa از خانواده Rununculaceae

نام های دیگر: سیاه تخمه، شونيز

 ماهیت؛ سیاه دانه تخم گیاهی علفی و یک ساله است که ارتفاع آن به پنجاه سانتی متر می رسد.

ساقه های گیاه سیاه دانه نسبتاً نازک و کرک دارند و معمولاً سطح مقطع شان پنج ضلعی است.

برگ های گیاه سیاه دانه ، کوچک و دارای بریدگی های فراوانی هستند و به قسمت های کوچک و باریک تقسیم می شوند؛ این برگ ها تقریباً به برگ های گیاه زردک شباهت دارند.

گل های گیاه سیاه دانه، آبی کم رنگ و گاه سفید رنگ هستند و هرگل، پنج گلبرگ قطره ای شکل، گاه تخم مرغی شکل و گاه نوک دار، و کاملاً جدا از هم دارد. زیر گل های سیاه دانه، تعداد زیادی برگچه سوزنی شکل و باریک دیده می شود.

میوه گیاه سیاه دانه از وسط آن می روید و ابتدا سبزرنگ است؛ اما پس از رسیدن کامل و ریختن گلبرگ ها، به قهوه ای کم رنگ می گراید، این میوه، کوچک و تقریباً کروی شکل و گاه بیضی است، درون هر میوه پنج تا هفت مخزن وجود دارد که به وسیله پرده هایی نازک از هم جدا می شوند؛ این مخزن ها به وسیله شیارهایی عمودی به روی پوسته میوه مشخص می شوند، و قسمت بالای هر مخزن، شاخکی نوک تیز و نسبتاً كشيده وجود دارد. هر میوه گیاه سیاه دانه، دارای محوری مرکزی به صورت عمودی است که تخم ها به  آن چسبیده اند. در هر مخزن، فقط یک ستول تخم سیاه دانه وجود دارد. تخم های گیاه سیاه دانه، کوچک، سیاه رنگ، هرمی شکل و گاه قطره ای شکل اند و ظاهری شبیه تخم اسفند دارند. مغز تخم های سیاه دانه ، سفید است، در اثر فشار دادن تخم ها، رایحه ای خوش ایجاد می شود.

بهترین سیاه دانه، تازه و درشت است و رایحه ای تند دارد.

←پیشنهادات ویژه: خرید سیاهدانه

محل رویش: ترکیه، مصر، هند و ایران در استان های مرکزی، آذربایجان شرقی و اصفهان.

 اجزای مورد استفاده و مشتقات: تخم، روغن و عسل.

 مواد تشکیل دهنده: در تخم های سیاه دانه، 5/1 درصد اسانس، ۳۵ درصد روغن ثابت، گلوکوزیدی به نام ملاتین، حدود ۱ درصد ملانتی ژنین، ماده ای تلخ، غیرمتبلور و زردرنگ و ماده ای تلخ به نام نیژلین وجود دارد. اسانس سیاه دانه، حاوی ماده عامل متبلوری به نام نیژلون است.

طبیعت: درجه سوم گرم و خشک.

نفع خاص: سیاه دانه برای ادرار بول و حیض، رفع بواسیر و یرقان. روغن سیاه دانه برای تقویت باه و تقویت اعصاب.

خواص سیاهدانه

این ماده مسخن، مجفف، متضج، جالی، مدر شیر، مخرج مشیمه و تریاق سموم سرد است. روغن سیاه دانه سخن و منعظ است. عسل سیاهدانه، مولد شیر، مقوی بدن، مقوی کبد، محلل ریاح، مدر حیض، مجفف رطوبات زائد، مفتت سنگ کلیه و مفتت سنگ مثانه است.

سیاه دانه ، سرفه، درد سینه، نفس انتصاب، قی، تهوع، استسقاء، ورم طحال و قولنج ریحی را بهبود می بخشد. مداومت به هر صبح خوردن سیاه دانه، مدر بول، مدر حیض و مدر شیر است. خوردن یک مثقال تا سه درهم سیاه دانه با آب نیم گرم ، گزیدگی سگ هار و رتیل را بهبود می بخشد. خوردن سیاه دانه با آب عسل، مفتت سنگ کلیه و مثانه است و به درمان نفس انتصاب و تب های مزمن کمک می کند.

خوردن و ضماد این ماده و سرکه قاتل دیدان است. خوردن سیاه دانه با سکنجبین، تب ربع بلغمی کهنه را بهبود می‌بخشد. خوردن سیاه دانه با روغن، باعث خوشرنگ شدن صورت و پوست بدن می شود. خوردن سوخته این ماده با رب مورد، به درمان بواسیر بسیار کمک می کند.

←پیشنهادات ویژه: خرید نمک دریا

اگر این ماده را یک شب تا صبح در سرکه بخیسانید و صبح آن را بسابید، سعوط آن برای سردرد سرد مزمن، انسداد بینی، زکام، نزله و لقوه بسیار مفید است. سعوط پودر سیاه دانه با روغن ابرسا، آب مروارید را بهبود می‌بخشد. چنانچه سیاه دانه تفت داده را بکوبید و در روغن زیتون بجوشانید و آن را صاف کنید قطور سه تا چهار قطره از آن روغن در بینی، برای زکام همراه با عطسه فراوان، مجرب است. اگر هفت عدد سیاه دانه را یک ساعت در شیر مادر بخیسانید و سپس آن را بسابید، قطور آن در بینی، برای زردی چشم ناشی از یرقان، بسیار مفید است. قطور آب جوشانده سیاه دانه با روغن میوه درخت سقز گوش را باز می کند؛ همچنین به درمان ریاح گوش و درد آن نیز کمک می‌کند.

 اگر مقداری سیاه دانه را درون کیسه های کوچک بریزید و یک شب تا صبح در سرکه بخیسانید، استشمام آن برای سردرد سرد مزمن، انسداد بینی، زکام، نزله و لقوه بسیار مفید است. مضمضمه آب جوشانده سیاه دانه و سرکه چوب کاج، دندان درد سرد را تسکین می دهد. تکمید سیاه دانه بر سر، به درمان زکام کمک می‌کند و بر سایر اعضا محلل ریاح است. ضماد سیاه دانه، عسل و روغن، درد رحم را در ایام نفاس التیام می‌بخشد. ضماد آب جوشانده سیاه دانه و سرکه به رفع زگیل، خال، پوست پوست شدن بدن، درد مفاصل، بهق، برص، صعقه و قوبا کمک می‌کند؛ همچنین ضماد آن روی پیشانی برای نزله مزمن، سردرد سرد و انسداد بینی مفید است. ضماد سیاه دانه با روغن گل محمدی، انواع جرب را بهبود می‌بخشد. اگر سیاه دانه را کمی تفت دهید و در گلاب بکوبید، ضماد آن برای زخم های سوداوی ساق پا مجرب است. اگر موم را با حرارت ذوب کنید و با سوخته سیاه دانه و روغن سوسن یا روغن حنا مخلوط کنید، مداومت بر ضماد آن روی سر، به درمان کچلی کمک می‌کند، مانع ریزش موی سر و باعث رویش مجدد آن می شود. طلای آب جوشانده سیاه دانه با آب حنظل تازه بر اطراف ناف، کرم کدو را خارج می کند.

 نوشیدن و طلای روغن سیاه دانه بر آلت تناسلی و کمر، منعظ بسیار قوی است و دردهای سرد سستی عسل و سده های عصبی را بهبود می‌بخشد. نوشیدن و طلای محلول روغن سیاه دانه، روغن زیتون و روغن کندر، برای تقویت باه مجرب است.

 عسل سیاه دانه باعث شفافیت رنگ صورت می‌شود و به درمان بیماری‌های تنفسی، درد رحم، سر درد، رماتیسم، تهوع و قولنج کمک می‌کند.

←پیشنهادات ویژه: روغن کنجد

مقدار مصرف: برای سرد مزاجان تا دو درهم، برای گرم مزاجان تا نیم درهم.

 مضرات: کلیه، سیاه دانه برای زنان باردار مضر است. زیاده روی در خوردن سیاه دانه باعث خون دماغ و سدر در گرم مزاجان می‌شود.

 مصلحات و تدابیر: کتیرا، برای اینکه سیاه دانه به گرم مزاجان ضرر نرساند، بهتر است در سرکه خیسانده شود.

 بدل: انیسون نصف ووزنش تخم شوید.

عطاری آنلاین من دو سلام در مورد سیاهدانه در این مقاله صحبت کرده است از اسم های متفاوت آن، خواص درمانی، مضرات و… برای این که با ما همراه بودید متشکریم. ما را در اینستاگرام دنبال نمایید.