کاسنی

تاریخچه گیاه کاسنی

تاریخچه استفاده  از کاسنی، به قرون قبل از میلاد مسیح نسبت داده می شود. کاسنی در اصل بومی جهان قدیم است و بعدا در قاره آمریکاه نیز به صورت گیاه خودروی کنار جاده ای در آمده است. دانشمندانی نظیر جالینوس، برای آن اثرات درمانی متعددی قائل بوده اند، سالاد کاسنی را مقوی معده می دانستند و شیره گیاه را برای رفع درد چشم و مسمومیت ها توصیه نموده اند.

گیاه شناسی 

کاسنی گیاهی علفی و از ویژگیهای این گیاه ریشه قوی آن است که به رنگ قهوه ای است و اگر قطع گردد، رنگ آن مایل به سفید می شود. دارای ساقه کاسنی استوانه ای، باریک و دارای انشعابات کم در ناحیه مجاور راس است و در قسمتهای انتهایی ساقه، شاخه هایی با حالت فاصله دار از محور اصلی در گیاه دیده می شود. برگهای متناوب و پوشیده از تارهای فراوان در اطراف رگبرگ میانی دارد. گل های آن به رنگ آبی روشن و گاهی صورتی یا سفید می باشد. میوه قندقه، واژتخم مرغی و به قهوه ای روشن. قسمت مورد استفاده کاسنی برگ و ریشه آن می باشد.

←پیشنهادات ویژه: عرق اسطخودوس

کشت و تکثیر کاسنی

برای پرورش آن، دانه گیاه را در اوایل ادیبهشت با فواصل 25 سانتیمتر می کارند زیرا زمان مناسب برای کاشت مستقیم اوایل اردیبهشت می باشد، پس از 2-1 هفته جوانه می زند. گل های این گیاه در شهریور جمع آوری می شود و قبل از برداشت ریشه باید قسمت هوایی گیاه از سطح زمین قطع شود. از برگ آن در تیر و مرداد می توان استفاده کرد و ریشه آن را در مهر و آبان برداشت نموده.

کاسنی گیاهی است که در نواحی مختلف، به صورت یکساله، دوساله و چند ساله در می آید. به آب و هوای خنک، آفتابی با کمی سایه نیاز دارد و گرمای شدید تابستان را تحمل نمی کند. معمولا در زمین های نسبتا مرطوب اماکن بایر و دامنه های کم ارتفاع می روید و در زمینهای آهکی رسی که رطوبت کافی داشته و به خوبی شخم زده باشند بهتر رشد می کند.

کاسنی هایی که در باغ و بوستان بکارند، به موقع آب کافی به آنها برساند رطوبت و نفخ آنها زیادتر است ولی نوع بیابانی و آنها که به علت کمی آب بوته هایشان لاغر و کوچک است نفخشان کمتر، تندی و لطافتشان بیشتر است.

خاستگاه و پراکنش جغرافیایی کاسنی

منشا اصلی این گیاه اروپای مرکزی، مناطق غربی و مرکزی آسیاه و شمال آفریقا است. در ایران، این گیاه در انواع اقلیمهایی مختلف بخصوص در مناطق معتدله دنیا می روید. پراکندگی وسیعی در نواحی مختلف ایران به خصوص شمال ایران، آذربایجان و مناطق موهستانی شهرستان اقلید و دارد.در تهران و اطراف آن، بلوچستان، اراک، مازنداران، گیلان، خراسان و آبادان نیز می روید.

←پیشنهادات ویژه: صابون روغن آرگان

پژوهش های علمی در مورد کاسنی

طبق مطالعات انجام شده بر حیوانات آزمایشگاهی مواد موثر کاسنی می توانند از سرطان روده جلوگیری کند. از دیگر اثرات مفید کاسنی، حفاظت کبد در برابر سموم کبدی است و این اثر با ماده ای به نام تتراکلروکربن به اثبات رسیده است.

عصارهی الکلی ریشه کاسنی، اثرات ضد ورم و ضد التهابی نیز دارد. از دیگر اثرات کاسنی، اشتها آوری و خاصیت ضد ترش کردن معده را می توان نام برد. گیاه کاسنی، مانند سایر گیاهان ممکن است عوارض محدودی ایجاد کند. این عوارض شامل ایجاد حساسیت های پوستی و درماتیت می باشد که این امر به ترکیبات لاکتونی آن مربوط است.

همچنین براساس مطالعه ای، ریشه گیاه می تواند بعضی قارچ کش ها را جذب کند که در این صورت باعث سمیت می شود. البته موارد مذکور بسیار محدود می باشند، ولی نباید آنها را از نظر دور داشت.

ترکیبات شیمیایی کاسنی

در برگ کاسنی املاح معدنی وجود دارد و دارای گلیکوزید تلخی به نام سیکورین می باشد. در ریشه آن دو ماده تلخ به نام های لاکتوسین و اینتی بین و ارسنیک یافت می شود. همچنین دارای مواد قندی، رزین، تاننف لعاب، اسانس و پکتین است. ریشه کاسنی مانند برگ هایش دارای یک ماده خیلی تلخ کلروفیل، یک ماده قندی، آلبومین، املاح، نیترات و پتاسیم می باشد.

برگ کاسنی مقدار زیادی موادقندی نشاسته ای به خصوص اینولین، کمی مواد سفیده ای، مقدار زیادی پتاسیم، مقداری کلسیم، منیزیم، آهن، اندکی ویتامین آ و ب و مقدار زیادی ویتامین ث دارد.

کاسنی در طب سنتی

نام متداول گیاه کاسنی در طب سنتی کاسنی صحرایی و هندبا از تیره کاسنی می باشد. کاسنی به عنوان مدر، ضد درد، معرق و تب بر در طب سنتی مصرف می شود.

هندباء را به فارسی کاسنی نامند و آن بستانی و بری می باشد. این سبزی برای کسانی که مزاجشان گرم و جگرشان سوزان است نافع است. برای معالجه سدد جگر مفید است، دردهای کبدی را چه گرم و چه سرد برطرف می سازد. کاسنی با معده سازگار است و چون با سرکه خورده شود بعد از فصد و حجامت بسیار سودمند و سده های کبدی را باز می کند، مجاری کلیه را پاک و تمیز می کند. جهت تبهای صفراوی و انسدادی، یرقان، خفقان، سردرد و بیماریهای ادرار می باشد. برای تب های مرکب و مزمن، تصفیه خون، رفع ورم احشاء، درد مفاصل، استسقاء، تحلیل مواد مفید است.

←پیشنهادات ویژه: خرید گل پنیرک

اثرات فارماکولوژی و درمانی کاسنی

• اثرات آنتی اکسیدان، صفرابر، کاهش سطح کلسترول در کبد و پلاسما، اثرات ضدباکتریی و ضدالتهاب کاسنی گزارش شده است.
• برای درمان ورم طحال 5 گرم برگ کاسنی را در 200 سی سی آب دم کرده روزی 3 فنجان قبل از غذا میل شود.
• این گیاه ضد یبوست است و برای رفع یبوست از دم کرده برگ و ریشه آن به مقدار دو فنجان هرر روز صبح ناشتا باید مصرف شود که 30 گرم برگ و ریشه کاسنی خشک در یک لیتر آب جوشانده شود.
• کاسنی خنک کننده بوده، معده را تقویت کرده، ترشح آن را زیاد می کند، از مقدار قند خون در مبتلایان به بیماری قند می کاهد.
• دم کرده کاسنی وحشی (10 گرم در صد گرم آب) کبد و کلیه را تحریک و فعال می سازد.
• این گیاه مسکن حدت حرارت خون و صفرا و تشنگی است.
• مالیدن آب برگ آن تنها و یا با سرکه برای سردردهای گرم و صفراوی نافع است و همچنین آب برگ آن با سرکه و یا دوشاب (آب انگور که ثلثان شده باشد) مالیده شود برای ورمهای گرم چشم و درد چشم نافع است.
• ضماد آب برگ آن با آرد جو برای خفقان و تقویت قلب و تحلیل ورم و آشامیدن آب برگ آن برای باز کردن گرفتگی های کبد و طحال و یرقان و تقویت کبد موثر است.
• کاسنی وحشی دارای خواص مسهل، تقویت کننده، تب بر و به طور ملایم، خون را تصفیه می کند و آن را به شکل شربت به بچه ها می دهند.
• اگر کف آب جوشانده این گیاه را بگیرند و با سکنجین بنوشند برای تب های کهنه و تقویت معده مفید است و مالیدن آب آن برای ورم های گرم مفید است.
• برای تهیه شربت آن شیره این گیاه را با هم وزن آن شکر مخلوط کرده و می جوشانند تا سفت شده شربت شود.
• کاسنی تقویت کننده، اشتهاآور، مقوی معده، ملین، مدر بوده و جوشانده اش را به گاوها که وضع همل دارند بدهید برای سهولت زایمان مفید است.
• با روغن بنفشه و آرد جو و با آرد جو و سرکه جهت مفاصل و نقرس گرم و ورمهای گرم مفید است.
• ضماد کاسنی به همراه ریشه اش جهت گزش عقرب و حشرات موذی و زنبور به کار می رود

کاربرد های آرایشی – بهداشتی کاسنی

کمپرس برگ کاسنی و گل بابونه: چند عدد برگ تازه این گیاه را دورن ظرفی که محتوی 1 لیتر عرق این گیاه و چند قطره اسانس گل بابونه است به مدت 2 روز بخسانید، بعد از آن با دست برگهای کاسنی را له کرده و خوب هم بزنید. ابتدا پوست را با آب صاف نشده داخل ظرف بشویید و بعد برگهای له شده این گیاه را روی پوست به مدت نیم ساعت ضماد کنید.

ماسک عرق کاسنی و آمله: چند آمله را در 2 لیوان عرق این گیاه حل کرده و یک هفته بگذارید تا آمله ها خوب خیس بخورند. آمله ها را خارج کرده و با گوشتکوب له کنید. سپس دوباره آن را داخل همان عرق این گیاه ریخته و خوب هم بزنید و به پوست بمالید و ماساژ دهید.

←پیشنهادات ویژه:شامپو ریحان تندر

ماسک ضد جوش: 3 قاشق مرباخوری از پودر برگ کاسنی را در مقداری آب بجوشانید. سپس کمی از آب غلیظ آن را صاف کرده و با 2 قاشق سوپخوری ماست مخلوط کرده و خوب هم بزنید و به محل جوشها بمالید.

روشن کننده پوست: سه قاشق غذاخوری از آب کاسنی له شده را با 2 قاشق غذاخوری عسل مخلوط کرده و خوب هم بزنید. سپس روزی 3 بار (صبح، ظهر، عصر) کمی از آن را به پوست بمالید و خوب ماساژ دهید.

شاداب کننده: 20 گرم برگ کاسنی تازه را با 20 گرم برگ شاهتره تازه مخلوط کرده و در هاون بکوبید و له کنید. سپس 1 قاشق سوپخوری عسل و کمی گلاب یا آب مقطر را به آن اضافه کنید. سپس با نصف قاشق سوپخوری ژل کتیرای نیمه غلیظ مخلوط کرده، خوب هم بزنید و به صورت بمالید.

شیوه های مصرف کاسنی

دم کرده برگ کاسنی: 10 – 15 گرم برگ کاسنی را با هزار گرم آب جوش دم کرده و صاف کنید. برای تقویت معده و ناراحتی کبد، یک فنجان قبل از هر غذا مصرف کنید.

دم کرده ریشه این گیاه: 30 – 20 گرم ریشه گیاه را با هزار گرم آب جوش دم کرده صاف کنید. برای تقویت معده و ناراحتی کبد، یک فنجان قبل از هر غذا مصرف کنید

جوشانده: یک قاشق مرباخوری ریشه گیاه به نصف فنجان آب سرد اضافه شود، پس از جوشاندن، صاف می شود. 1 تا 1.5 فنجان در روز به صورت خوراکی مصرف شود.

شربت گیاه: آب این گیاه و قند سفید را به میزان مساوی مخلوط کرده و حرارت می دهند تا هنگامی که به قوام یابد باید حرارت داده شود. 1 قاشق مرباخوری در هر دو یا سه روز مصرف شود.

عرق ترکیبی این گیاه: سه استکان عرق این گیاه، سه استکان عرق شاهتره مخلوط شود. صبح و ظهر و شب قبل از غذا در هر وعده یک استکان میل شود. جهت درمان بیماریهای کبدی و پوستی کاربرد دارد.

←پیشنهادات ویژه: عرق برگ زیتون

خواص عرق کاسنی

طبیعت سرد دارد، مقوی معده، تب بر، درمان بیماریهای اعصاب، تقویت پوست، ضد کلسترول، تصفیه خون، تسکین حرارت خون و درمان کننده ی وجود خون در ادرار.

موارد احتیاط یا منع مصرف کاسنی

مصرف زیاد عرق کاسنی نیروی جنسی را کم می کند و برای افراد مبتلا به سرماخوردگی یا سرفه مضر است و بهتر است با عسل میل شود.

اثرات جانبی آن شامل افزایش جریان خون رحمی و لنگی و اثرات سقط کننده است که از مصرف گیاع اجتناب شود. در موارد سنگ های کیسه ی صفرا قبل از مصرف باید با پزشک مشورت شود. افراد مبتلا به بیماریهای قلبی در مصرف آن باید احتیاط کنند و افراد حساس به گیاه بهتر است از مصرف آن اجتناب کنند.

گیاه کاسنی یکی از مواردی است که می توانید از خودش، عرقش و دمنوشش استفاده نمایید برای درمان بسیاری از بیماری ها از این گیاه استفاده می کنند. عطاری آنلاین من دو سلام مفتخر است اطلاعات کامل و جامعی را در خصوص کاسنی در اختیار شما قرار دهد برای اشنایی با ما اینستاگرام من دو سلام را دنبال نمایید.