شیرخشت ـ فواید و مضرات در طب سنتی

 نام متداول:شیرخشت

نام لاتین:Cotoneaster

تیره:گیاهان چوب دار

خانواده:گل سرخ

بومی:مناطق معتدل اسیا,اروپا و شمال افریقا

شکل ظاهری :شیرخشت گیاهی است پایا به ارتفاع ۳ تا ۸ متر. پوست آن خاکستری مایل به سیاه و گل صورتی در حاشیه سرخ رنگ دارد. میوه آن گرد و گویچه‌ای شکل است.

نوع طبع:گرم و معتدل

فواید شیرخشت

طبیعت شیر خشت  گرم و در رطوبت معتدل است. از شیر خشت  برای ازبین بردن زردی در نوزادان استفاده می‌شود. شیرخشت به عنوان یک ملین خوب، تب‌بر و ماده خنک‌کننده در طب سنتی ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد.از بین برنده سرفه و خلط سینه و حلق و داروی موثر کبدمی باشد.میتوان از آن برای نرمی پوست استفاده کرد. برای معده مفید است.

←پیشنهادات ویژه: ملیسا (ملین)

شیر خشت ادرار آور و ملین است، تقویت کننده معده و کبد، کاهش دهنده اضطراب است.و همچنین برای کاهش التهاب دستگاه گوارش ,درمان دیابت و بعضی از امراض قلبی می تواند مفید باشد.

در سالهای اخیر گزارشهایی مبنی بر تحقیق بر روی تاثیر حفاظتی محصول خوراکی شیر خشت از انسان در برابر تعشعات اتمی منتشر شده است .

از انجایی که مصرف شیر خشت محدودیت سنی ندارد می تواند جایگزین مناسبی برای برخی ازداروهای گیاهی و صنعتی شود,و به خاطر تسریع در درمان زردی در نوزادان می تواند جایگزین بهتری نسبت به ترنجبین باشد.

شیر خشت  می تواند موجب رفع یبوست شده وبه دلیل اینکه مصرف شیر خشت باعث خروج عوامل بیماری زا از بدن می شوند میتوان ان را به عنوان یک تصفیه کننده و ضد میکروب برای بدن در نظر گرفت .

شیر خشت به مقدار کم ملین و به مقدار زیاد مسهل است ولی اسهال ان با سایر مسهل ها فرق دارد و فقط معده را پاک کرده بدون آنکه باعث از بین رفتن پرزهای روده بزرگ شودو عوارض بعد از مصرف نخواهد داشت.

در طب سنتی ایرانی بر این باور هستند که این گیاه معجزه گر برای استحکام استخوان بندی کودکان بسیار مفید میباشد و باعث رشد سریع تر دندانها در نوزادان میشود.

موارد پیشنهادی مصرف شیر خشت

در تب های حاد، آبله مرغان، انواع حصبه و اسهال خونی، بواسیر و پیدا شدن خون در ادرار، از خوردن ترنجبین خودداری نموده  و به جای آن شیرخشت مصرف نمایید.

←پیشنهادات ویژه: علیسا (بواسیر)

نحوه استفاده شیر خشت

برای از بین بردن حرارت و تب بدن و همچنین برای ملین طبع و از بین بردن صفرا می توان  آن را با ماءاشعیر یا گلاب به صورت یک شربت ترکیبی استفاده نمود که برای تمام افراد و در سنین مختلف مناسب می باشد.ترکیب شیر خشت و ماءالشعیر بهترین مسهل شناخته شده است.

←پیشنهادات ویژه:گلاب

مصرف شیر خشت اگر دچار الرژی و سرفه نباشید با گلاب بهتر است .
برای رفع تب و افراد با طیع گرم با ماءالشعیر مناسب تر است.

گونه های شیر خشت

گیاه شیرخشت بسته به نوع مورد استفاده بین 70 الی 300 گونه مختلف دارد و اکثر گونه‌ها درختچه‌هایی با ارتفاع 0.5 تا 5 متر هستند از انواع بوته های کوتاه تا درختچه های مرتفع وجود دارند.گاهی در ارتفاعات هیمالیا گونه هایی به ارتفاع 15متر دیده میشوند.

زمان گل دهی

گلها در اواخر بهار تا اوایل تابستان، به صورت انفرادی یا به صورت 100 تایی با هم تولید می شوند. گل یا کاملاً باز است یا پنج گلبرگ نیمه باز آن به قطر 5 تا 10 میلی متر است. آنها ممکن است سفید , صورتی روشن, صورتی تیره و تقریبا قرمز، 10 تا 20 پرچم و تا پنج طرح باشند. این میوه به شکل گوی چه های کوچک به قطر 5-12 میلی متر هست که به رنگ های  صورتی یا قرمز روشن، نارنجی یا حتی مایل به قهوه ای یا سیاه در زمان رسیدن است که حاوی یک تا سه دانه است. میوه در برخی از گونه ها تا سال بعد باقی می ماند.