گیاه زوفا فواید و مضرات آن

11/02/1401

0 222 خواندن این مطلب 6 دقیقه زمان میبرد

نام فارسی : گیاه زوفا

نام علمی : Hyssopus officinalis

تیره : نعناییان

عملکرد دارویی : خلط آور

خواستگاه : جنوب اروپا,ایران ,هند ,ترکیه و قفقاز

گیاه زوفا فواید و مضرات آن

گل زوفا , گیاهی است پایا که به صورت خودر رو می روید. ریشه اش ضخیم و منشعب و نسبتا چوبی میباشد. برگ های آن کوچک و متقابل و نوک تیز و بسیار معطر می باشد. طعم و بوی این گیاه شبیه به نعنا است و مصرف طبی دارد.این گیاه تا 60سانتی متر رشد می کند و برگ های آن کوچک ,خط دار,نوک تیز و سبز رنگ است .گل های آن آبی و گاهی سفید هستند که در انتهای ساقه ظاهر می شوند.

گیاه زوفا ( Hyssopus officinalis ) گیاهی است که قرن‌ها، احتمالاً حتی در زمان‌های کتاب مقدس (که در عهد عتیق به آن اشاره شده است) به‌عنوان دارویی استفاده می‌شده است. قسمت های روی زمین گیاه چیزی است که برای دارو استفاده می شود نه ریشه.

به طور سنتی، برای طیف گسترده ای از بیماری ها استفاده می شود، اما تاکنون، شواهد کافی برای اثبات بی خطر بودن و موثر بودن آن برای هر یک از آنها نداریم.

کاربردهای سنتی گیاه زوفا شامل درمان موارد زیر است:

کمک به گوارش
مشکلات کبدی
بیماری کیسه صفرا
گاز
درد روده
قولنج
سرفه
سرماخوردگی
گلو درد
آسم
عفونت های دستگاه ادراری
گردش ضعیف
گرفتگی های قاعدگی
ایجاد تعریق (در حمام)
به صورت موضعی برای سوختگی، کبودی و سرمازدگی
ممکن است بدون اینکه بدانید با زوفا برخورد کرده اید. در حالی که طعم تلخی دارد، گاهی اوقات به عنوان طعم دهنده در غذاها استفاده می شود و روغن آن به عنوان عطر در برخی از محصولات مراقبت از بدن و آرایش استفاده می شود.

گیاه زوفا از خانواده Lamiaceae است که برای آویشن، نعناع، پونه کوهی، ریحان، مریم گلی، رزماری، بادرنجبویه و بسیاری از گیاهان معطر دیگر نیز شناخته شده است.

←پیشنهادات ویژه: هزار برگ قاعده آورد

فواید گیاه زوفا :

کشتن سلول های سرطانی
بررسی سال 2014 توسط محققان Zielinska و Matkowski شواهدی را نشان داد که گیاهان خانواده Lamiaceae، که شامل زوفا می‌شود، ممکن است قادر به تخریب سلول‌های سرطانی باشند.

مطالعه‌ای در سال 2017 در هند نشان می‌دهد که زوفا ممکن است یکی از قوی‌ترین گیاهان ضد سرطان در این خانواده باشد و 82 درصد از سلول‌های سرطان سینه را در مطالعات آزمایشگاهی از بین ببرد. در حالی که این بسیار امیدوارکننده است، قبل از اینکه بدانیم آیا این یک درمان ایمن و موثر است، باید در مطالعات انسانی تکرار شود .

←پیشنهادات ویژه: بذر شوید

درمان زخم

بسیاری از کاربردهای سنتی گیاه زوفا شامل سوء هاضمه است و مطالعه ای در سال 2014 دلیل احتمالی آن را کشف می کند. محققان دریافتند که بر علیه دو ماده شیمیایی در بدن که در ایجاد زخم نقش دارند : اوره آز و کیموتریپسین عمل می کند.به همین دلیل، آنها به این نتیجه رسیدند که زوفا ممکن است یک درمان موثر زخم باشد.

آسم

یکی دیگر از کاربردهای سنتی – آسم – ممکن است توسط علم پزشکی پشتیبانی شود. تجزیه و تحلیل سال 2017 از گیاهان دارویی متعدد ایرانی نشان داد که زوفا و چندین گیاه دیگر قادر به بهبود التهاب، استرس اکسیداتیو، پاسخ آلرژیک، انقباض عضلات صاف نای و بازسازی راه هوایی در آسم هستند.

←پیشنهادات ویژه: آذربه (آسم)

به تعویق انداختن پیری پوست

یک مطالعه در سال 2014 که در Preventive Nutrition and Food Science منتشر شد ، گیاه زوفا را در میان چندین گیاه نام برد که محققان معتقدند دو خاصیت دارد که به آنها اثرات ضد پیری روی پوست می دهد: آنتی اکسیدان هستند و ذخیره چربی در بدن را سرکوب می کنند.

آنتی اکسیدان ها با اثرات اکسیژن و سموم محیطی مبارزه می کنند که نه تنها باعث پیری پوست می شود بلکه منجر به بیماری های متعددی می شود. آنها این کار را با تثبیت سلول هایی به نام رادیکال های آزاد که برای سلامتی ما مضر هستند انجام می دهند.

به گفته محققان، تجمع بیش از حد چربی می تواند باعث ایجاد تغییرات ناخواسته در ساختار بافتی پوست شما شود که آن را پیرتر نشان می دهد.

فعالیت ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی

تیمی از محققان در رومانی مقاله ای را در نسخه 2014 مجله Molecules منتشر کردند که فعالیت آنتی اکسیدانی و ضد میکروبیگیاه زوفا را بررسی می کرد.

کار آنها سطوح بالایی از پلی فنول ها (نوعی آنتی اکسیدان) و فعالیت آنتی اکسیدانی خوب را نشان داد. علاوه بر این، عصاره ها و روغن های گیاه دارای خواص ضد میکروبی، ضد قارچی و ضد ویروسی متوسطی بودند.

مقاله ای از همین مجله در سال 2009 نتایج مشابهی داشت که نشان می داد اسانس زوفا دارای برخی خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی …

مقاله ای از همین مجله در سال 2009 نتایج مشابهی داشت که نشان می داد اسانس زوفا دارای برخی خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی است. کارهای بعدی این نظریه را تایید کرده است.

مطالعه ای در سال 2012 که در مجله Acta Poloniae Pharmaceutica منتشر شد، همچنین نشان داد که اکسید نیتریک فعالیت مهاری دارد، که از این نظریه حمایت می کند که زوفا یک آنتی اکسیدان است. تعداد فزاینده ای از ادبیات این ادعا را پشتیبانی می کند.

←پیشنهادات ویژه:صابون ضد باکتری گوگرد

خواص ضد ویروسی

تعداد کمی از ویروس ها به اندازه هرپس سیمپلکس 1 و 2 برای عموم شناخته شده یا رایج هستند. زوفا ممکن است در جلوگیری از انتشار این ویروس ها کاربرد داشته باشد.

مروری بر مطالعات انجام شده در سال 2016 بر روی داروهای گیاهی ایران برای ویروس‌های هرپس سیمپلکس (HSVs) چندین مطالعه را فهرست می‌کند که نشان می‌دهد در موش‌ها، عصاره گیاه زوفا توانسته شروع عفونت توسط HSV-1 را تا بیش از 50 درصد کند کند.

به دلیل شیوع عفونت های تبخال، و از آنجایی که ویروس به طور دائم در سیستم شما باقی می ماند، احتمالاً شاهد تحقیقات بیشتری در این زمینه خواهیم بود.

محققان به این نتیجه رسیدند که این گیاهان ممکن است به پیشگیری و درمان برخی بیماری‌های ویروسی کمک کنند و جنبه‌های مختلفی را ذکر کردند که ارزش بررسی بیشتر را دارد.

سایر اثرات احتمالی

بررسی چندین اثر گیاه زوفا را که توسط تحقیقات اولیه مشخص شده را فهرست کرده ایم :

خواص ضد التهابی

فعالیت ضد درد : گیرنده‌های درد سلول‌های حسی تخصصی هستند که بدون نیاز به ارسال سیگنال به مغز، محرک‌هایی مانند درد و گرما را شناسایی کرده و به آنها پاسخ می‌دهند. این سلول ها می توانند در برخی شرایط درد مزمن مانند فیبرومیالژیا بیش از حد حساس شوند .
خواص ضد آتروژنیک : این بدان معنی است که ممکن است باعث کند شدن یا جلوگیری از تشکیل پلاک های چربی در شریان ها شود که می تواند منجر به سخت شدن رگ ها و بیماری قلبی شود.
عوارض جانبی احتمالی
حتی درمان های طبیعی نیز می توانند عوارض جانبی ناخواسته ای داشته باشند و زوفا نیز از این قاعده مستثنی نیست. اعتقاد بر این است که این گیاه در سطوحی که معمولاً در غذاها استفاده می شود، نسبتاً ایمن است. با این حال، در دوزهای بالا، می تواند خطرناک باشد. برخی افراد باید به طور کامل از زوفا اجتناب کنند.

عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:

واکنش های آلرژیک : اگر تا به حال به محصولات حاوی زوفا، خود گیاه زوفا یا سایر گیاهان خانواده Lamiaceae (که به خانواده نعناع یا گزنه نیز معروف است) واکنش آلرژیک داشته اید، از زوفا برای دارویی استفاده نکنید.
استفراغ : این حالت معمولاً فقط در دوزهای بالا رخ می دهد.
تشنج : روغن زوفا یک تشنج شناخته شده است و نباید به کودکان یا افراد مبتلا به اختلالات تشنج داده شود. در بزرگسالان سالم، زوفا ممکن است خطر تشنج را به خصوص در دوزهای بالا افزایش دهد.
سقط جنین : در دوران بارداری از مصرف این گیاه خودداری کنید. زوفا ممکن است باعث انقباضات رحمی و شروع قاعدگی شود که ممکن است باعث سقط جنین شود.
ما اطلاعات کافی برای گفتن اینکه آیا زوفا برای استفاده در دوران شیردهی بی خطر است یا خیر نداریم، بنابراین اگر در دوران شیردهی هستید بهتر است از آن اجتناب کنید. به دلیل افزایش خطر تشنج، کودکان به هیچ وجه نباید از زوفا استفاده کنند.

خطرات و موارد منع مصرف:

زوفا ممکن است با برخی داروها و مکمل ها تداخل منفی داشته باشد. در صورت مصرف هر یک از موارد زیر، قبل از مصرف زوفا با پزشک و داروساز خود مشورت کنید:

داروها یا مکمل های ضد تشنج
داروها یا مکمل هایی که بر آستانه تشنج تأثیر می گذارند
داروهای دیابت
مکمل هایی که سطح قند خون را تغییر می دهند
داروها یا مکمل های کاهش دهنده کلسترول
داروهای ضد ویروسی
گلوکوکورتیکوئیدها
داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی یا مکمل ها
این امکان وجود دارد که داروساز شما بیشتر از متخصص پزشکی شما در مورد این نوع تعاملات بداند، بنابراین در حالی که می خواهید مطمئن شوید که تمام تصمیمات درمانی را با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در میان بگذارید، ایده خوبی است که با داروساز خود نیز صحبت کنید.